Otomatik Katılım, iş yeri bazlı özel emeklilik planları için geçerli olan, çalışanların emeklilikleri için tasarruf yapmalarını teşvik amacı ile hayata geçirilmiş bir uygulamadır.
4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu'nda değişiklik yapan 6740 sayılı Kanun ile 25.08.2016 tarih ve 29812 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış olup, 01.01.2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Çalışanların işverenleri aracılığıyla otomatik olarak bir emeklilik planına dahil edilmesi ve ilgili kişilere istediklerinde plandan çıkma imkanı verilmesi esasına dayanır. Sisteme dahil olan katılımcılar iki ay içerisinde anaparalarına zarar gelmeden çıkma imkanına sahiptir.
Türk vatandaşı veya 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk vatandaşlığı kanunu 28. Madde kapsamında olan, 18 yaşından büyük, 45 yaşını doldurmamış ve Sosyal Sigortalar Kanunu 4. Madde 1. Fıkra a ve c benti kapsamındaki tüm özel sektör ve kamu çalışanları kapsam içindedir. 2018 yılı sonuna kadar 5 ve üzeri çalışanı olan şirketlere kadar büyükten küçüğe doğru kademeli olarak tüm şirket çalışanları sisteme dahil olacaktır.
SGK tarafından belirlenen prime esas matrahın en az %3’üne karşılık gelen katkı payı tutarı, maaşın yattığı günü takip eden iş günü sonuna kadar, BES Otomatik Katılım hesabına aktarılır. Bunun ile birlikte %25 lik devlet katkısı mevcut BES planlarından bağımsız, Otomatik bireysel emeklilik sisteminde de geçerlidir. Bir takvim yılı içerisinde yıllık brüt asgari ücretin %25'ine kadar Devlet Katkısı elde edilebilir. Ayrıca 2 aylık cayma süresinin sonunda sistemde kalmayı tercih etmeleri halinde 1000 TL ilave devlet katkısı sağlanır. Emeklilik hakkının elde edilmesi halinde, o tarihte bireysel emeklilik hesabında bulunan birikimlerin en az on yıl süreli gelir sigortası sözleşmesine yatırılması halinde, katılımcıya devlet birikimlerinin %5’i kadar ek teşvik yine devlet tarafından sağlanacaktır.
Sistemde en az 3 yıl kalanlar, devletin sağladığı teşviklerin %15’ine, en az 6 yıl kalanlar %35’ine ve en az 10 yıl kalanlar ise %60’ına hak kazanırlar. Sistemde 10 yıl kaldıktan sonra 56 yaşını dolduran katılımcılar ise tüm teşviklerin %100’üne hak kazanırlar.
Otomatik katılım fonları tıpkı BES fonları gibi gelir vergisinden muaftır. Eğer katılımcı sistemden emekli olmaya hak kazanır ise yani 10 yıl ve 56 yaş koşulunu doldurur ise yapılacak tek vergilendirme elde edilmiş getiri üzerinden %5 stopaj uygulamasıdır.
Otomatik katılım uygulaması, tıpkı diğer BES tasarrufları gibi Hazine Müsteşarlığı, SPK, Emeklilik Gözetim Merkezi, Takasbank, Bağımsız Denetim Şirketleri dahil olmak üzere birçok kurumun denetimi ve kontrolü altında bulunmaktadır. Katılımcıların birikimleri fon bazında ve kişiye özel hesaplarda Takasbank'ta saklanmaktadır ve katılımcının her zaman birikimlerini alma ve aktarma hakkı saklıdır.
Fon malvarlığı kesinlikle haczedilemez, rehnedilemez ve teminat olarak gösterilemez.
Otomatik katılım kapsamındaki emeklilik fonları Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetkilendirilmiş profesyonel portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilmektedir.
Profesyonel yönetimi, şeffaf ve güvenilir işletim şekli, devlet tarafından sağlanan cazip finansal ve vergi teşvikleri ve düşük yönetim maliyetleri ile Otomatik Katılım uygulaması ve Bireysel Emeklilik Sistemi Türkiye’nin cazip tasarruf platformlarındandır.